W okresie dojrzewania młodzież doświadcza różnych, skrajnych emocji. Skłonności do agresji, apatia, długotrwały smutek nie zawsze są przejawem młodzieńczego buntu czy procesu dorastania. Zaburzenia depresyjne dotykają również nastolatków i mogą mieć znaczący wpływ na dorosłe życie. Sprawdź jakie objawy towarzyszą depresji i jak sobie z nimi radzić.
Depresja – czym jest?
Depresję zaliczamy do tzw. zaburzeń afektywnych, czyli zaburzeń nastroju. Związana jest z poczuciem smutku, przygnębieniem, powszechnym pesymizmem, a także z obniżeniem aktywności i reaktywności. Depresja często występuję w sposób utajniony i nie zawsze łatwo ją rozpoznać. Należy jednak reagować bezzwłocznie, aby osoba z zaburzeniami uzyskała jak najszybszą pomoc specjalisty.
Depresja – objawy
Wiele badań wykazuje, że w okresie rozwojowym dziecka, obecne są również towarzyszące zaburzenia, takie jak: ADHD, zaburzenia zachowania, zaburzenia lękowe, dystymia (tzw. przewlekła depresja z podłożem nerwicowym), nadużywanie substancji psychoaktywnych (narkotyki, alkohol). Depresja może przybierać różny charakter od łagodnego przez umiarkowany aż po ciężki.
Do objawów depresji zaliczamy:
- Zachowania autodestrukcyjne – okaleczanie, nadużywanie alkoholu, środków psychoaktywnych (narkotyków), myśli samobójcze, a nawet próby samobójcze,
- Zaburzenia uwagi – brak koncentracji, problemy z pamięcią, trudności z nauką,
- Odizolowanie – ograniczenie bądź całkowite zaprzestanie kontaktów z rówieśnikami, zamykanie się w sobie,
- Zaburzenia aktywności – nieustanne uczucie znużenia, zmęczenie, apatia,
- Zmienność nastroju, rozdrażnienie, lęk czy obawa przed szkołą,
- Negatywna ocena siebie, niskie poczucie własnej wartości,
- Zaburzenia samopoczucia fizycznego – np. ból głowy, pleców, brzucha, problemy z trawieniem,
- Zaburzenia snu, problemy z porannym wstawaniem,
- Brak apetytu.
Depresja – przyczyny
Przyczyn depresji w okresie adolescencji (okres życia między dzieciństwem a dorosłością) może być oczywiście bardzo dużo. Niemniej jednak należy wymienić kilka tych, które są najbardziej powszechne:
- Przyczyny biologiczne, wynikające z uwarunkowań genetycznych,
- Wiele badań wskazuje również na uwarunkowania rodzinne, gdyż sposób wychowania i sprawowanie opieki znacząco wpływają na psychikę dziecka,
- Uzależnienia i konflikty rodziców, przemoc domowa, śmierć bliskiej osoby,
- Problemy z kształtowaniem się tożsamości i seksualności,
- Obawa przed przyszłością,
- Zbyt wielki, a nawet zaburzony samokrytycyzm,
- Długotrwały stres (związany np. ze szkołą i towarzyszącymi jej obowiązkami).
Negatywny wpływa na zdrowie psychiczne dzieci może mieć również obecne nauczanie zdalne, pandemia i krajowy lockdown. Dzieci podczas nauki w domu mają problemy ze skupieniem, nie mogą w realny sposób mieć kontaktu z rówieśnikami i nauczycielami.
Depresja – profilaktyka i leczenie
Istotnym jest, aby przeciwdziałać rozwijaniu się depresji u dzieci. W tym procesie ważne jest wsparcie rodziców, rozmowa z dzieckiem, dostrzeganie jego emocji i uczuć, budowanie w nim silnej samooceny i świadomości. Rodzice powinni zadbać o to, aby dziecko miało odpowiednią ilość snu, dbało o higienę psychiczną i miało odpowiednie warunki bytowe do rozwoju.
W leczeniu depresji istotną rolę gra łagodzenie objawów zaburzenia i nauka radzenia sobie z negatywnymi emocjami. W tym celu pomocna jest terapia farmakologiczna i psychoterapia. Odpowiednie leki, w zależności od stadium choroby, dobiera lekarz psychiatra. Farmakoterapia jest zalecana, gdy epizody depresyjne nawracają, a sama psychoterapia nie przynosi zamierzonych efektów.
Podsumowanie
Depresja to bardzo poważna choroba, która dotyka nie tylko dorosłych, ale i dzieci oraz młodzież. Nieleczona w okresie dojrzewania naraża dziecko na niewyobrażalne cierpienie i może doprowadzić do tragicznych skutków. Nigdy nie należy jej bagatelizować i gdy tylko pojawią się pierwsze objawy, kontakt ze specjalistą jest konieczny.
