Ostre zapalenie trzustki to silny i nagły ból nadbrzusza. Jego przyczyn można upatrywać w wielu różnych czynnikach. Co wywołuje ten stan zapalny i jak go leczyć? Wyjaśniamy.
Ostre zapalenie trzustki – czym jest?
Ostre zapalenie trzustki (OZT) pojawia się, gdy dochodzi do zakłócenia mechanizmów kontrolujących i stabilizujących enzymy w komórkach pęcherzykowych trzustki, co skutkuje ich aktywacją wewnątrz samego narządu.
Aktywacja enzymów może powodować samotrawienie trzustki oraz otaczających ją tkanek, co w konsekwencji może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń dużej części narządu.
Ostre zapalenie trzustki – przyczyny
Za powstanie ostrego zapalenia trzustki mogą być odpowiedzialne różne czynniki, takie jak:
- hiperkalcemia – wysokie stężenia wapnia we krwi;
- niektóre leki – diuretyki, sterydy, leki przeciwnowotworowe;
- anomalie anatomiczne – wrodzone lub nabyte zmiany w budowie przewodów trzustkowych;
- zabiegi medyczne;
- kamienie żółciowe;
- nadmierne spożycie alkoholu;
- infekcje – wirusowe i bakteryjne;
- urazy brzucha;
- hiperlipidemia – wysoki poziom lipidów, czyli cholesterolu i / lub trójglicerydów we krwi;
- zabiegi medyczne,
- powikłanie ECPW – endoskopowa cholangiopankreatografia;
- czynniki autoimmunologiczne,
- nosicielstwo mutacji w genie CFTR (heterozygoty).
Ostre zapalenie trzustki – objawy
Ostre zapalenie trzustki manifestuje się gwałtownym i silnym bólem nadbrzusza, promieniującym do pleców. Do pozostałych objawów należą:
- nudności i wymioty,
- gorączka,
- przyspieszone tętno,
- wzdęcia i tkliwość brzucha,
- niedrożność lub porażenie jelit,
- żółtaczka (około 30% chorych).
Ostre zapalenie trzustki – diagnoza
W przypadku wystąpienia opisanych wcześniej objawów konieczne jest niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza. W czasie wystąpienia dolegliwości pacjent powinien powstrzymać się od jedzenia i przyjmować tylko niewielką ilość płynów.
Diagnoza opiera się przede wszystkim o wywiad, a także wyniki badania przedmiotowego i laboratoryjnego. Lekarz może zlecić wykonanie badań obrazowych, takich jak:
- ultrasonografia (USG) jamy brzusznej;
- tomografia komputerowa (CT) z kontrastem;
- rezonans magnetyczny (MRI);
- endoskopowa cholangiopnakreatografia wsteczna (ERCP).
Ostre zapalenie trzustki – leczenie
W przypadku średnich i ciężkich postaci ostrego zapalenia trzustki konieczna jest hospitalizacja. Leczenie skupia się na dożylnym podawaniu płynów, które mają zapobiec odwodnieniu, a także utrzymać równowagę elektrolitową. W celu złagodzenia silnego bólu brzucha stosowane są mocne środki przeciwbólowe.
W celu odciążenia trzustki i układu pokarmowego pacjent może być przez kilka dni bez jedzenia. Gdy stan zdrowia zacznie się poprawiać, stopniowo wprowadza się najpierw płynne posiłki, a potem lekkostrawne jedzenie.
Ostre zapalenie trzustki – dieta
W rekonwalescencji pacjenta z ostrym zapalenie trzustki dieta odgrywa ogromną rolę. Po ustąpieniu ostrych objawów można powoli wprowadzić przezroczyste płyny – np. bulion, wodę, galaretki czy rozcieńczone soki owocowe. Dopiero potem przychodzi kolej na półpłynne produktu, jak np. kleik ryżowy, lekkie jogurty czy zupy krem. Dieta lekkostrawna pacjenta powinna opierać się na niskiej ilości tłuszczu, sięga się wtedy po chude mięsa i niskotłuszczowe produkty mleczne.
Zaleca się spożywanie niewielkich porcji posiłków kilka razy dziennie (5-6), aby nie nadwyrężać trzustki. Powrót do standardowego jadłospisu powinien następować stopniowo, z obserwacją reakcji organizmu i unikaniem produktów wywołujących dyskomfort trawienny. Pacjenci powinni całkowicie wykluczyć alkohol oraz unikać palenia papierosów.
Podsumowanie
Ostre zapalenie trzustki manifestuje się gwałtownym i silnym bólem nadbrzusza, promieniującym do pleców. Przyczyny tego stanu mogą być różne – np. spożycie alkoholu, urazy czy infekcja. W średnich i ciężkich przypadkach pacjent wymaga hospitalizacji i wstrzemięźliwości pokarmowej.
*Zadbaj o siebie i swoich bliskich. Pakiety firmowe dają ci dostęp do kompleksowych usług medycznych. Ty i Twoi najbliżsi jesteście pod opieką i możecie liczyć na najlepszą pomoc medyczną.
Przeczytaj też:
- Telekonsultacja medyczna – dlaczego warto wybrać ją w sezonie wzmożonej zachorowalności?
- Nadciśnienie tętnicze – przyczyny i objawy
- Przerost gruczołu krokowego – przyczyny i objawy
- Meningokoki – objawy i szczepienie
- Kolka wątrobowa – czym jest i jakie daje przyczyny?
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/zapalenie-trzustki
https://diag.pl/pacjent/artykuly/ostre-zapalenie-trzustki-przyczyny-objawy-oraz-leczenie-choroby
