Alkoholowy zespół płodowy to stan pojawiający się u dzieci, które zostały wystawione na toksyczne działanie alkoholu w trakcie ich życia płodowego. Wywołuje on szereg wad uwidaczniających się na wielu płaszczyznach rozwoju dziecka i są niestety nieodwracalne. Jakie zatem objawy powoduje FAS? Odpowiadamy.
Alkoholowy zespół płodowy – czym jest?
Fetal Alcohol Syndrome (FAS) to zespół zaburzeń rozwojowych oraz wad fizycznych, do których doszło wskutek toksycznego działania alkoholu podczas ciąży. Są to nieodwracalne zmiany, będące konsekwencją swobodnego przenikania etanolu przez łożysko.
Nie ma konkretnych informacji dotyczących ilości spożytego alkoholu, która wywołuje symptomy choroby u dziecka. Niemniej jednak nawet niewielka ilość wypitego etanolu podczas ciąży może spowodować Alkoholowy zespół płodowy u dziecka.
Alkoholowy zespół płodowy – objawy w wyglądzie
W przypadku objawów FAS wyróżnia się kilka obszarów, w których uwidacznia się obecność choroby. Jednym z nich są anomalia w wyglądzie twarzy dziecka:
- krótki nos;
- szeroka nasada nosa ze zwiększoną odległością między oczami;
- krótkie szpary powiekowe;
- opadające powieki;
- spłaszczona, szeroka twarz;
- spłaszczona rynienka podnosowa;
- cienka górna warga;
- nisko osadzone uszy;
- zniekształcone małżowiny uszne;
- mała żuchwa.
Do pozostałych objawów skupionych w wyglądzie dziecka należą:
- niski wzrost i stosunkowo mała głowa;
- wady w budowie narządów – serca, wątroby, nerek czy narządów moczowo-płciowych;
- wady układu kostno-mięśniowego, zbyt duże lub obniżone napięcie mięśniowe;
- upośledzenie zmysłu słuchu, wzroku.
Alkoholowy zespół płodowy – objawy neurologiczne i psychiczne
W przebiegu FAS-u ujawnia się również wiele objawów neurologicznych i psychicznych, do których należą:
- opóźniony rozwój mowy oraz ograniczony zasób słów;
- niski iloraz inteligencji, opóźnienie umysłowe;
- trudności w nauce;
- kłopoty z koncentracją i pamięcią u dzieci;
- problemy z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych;
- nadpobudliwość i zachowania agresywne;
- niedojrzałość emocjonalna;
- trudności w relacjach społecznych, niedostosowanie społeczne;
- skłonność do nałogów oraz depresji;
- słabe zdolności adaptacyjne, przewidywania;
- problemy z myśleniem przyczynowo-skutkowym.
Objawy neurologiczne typowe dla FAS-u ujawniają się zwykle między 2. a 10. rokiem życia. Noworodki narażone na działanie szkodliwego alkoholu w trakcie ciąży mogą wykazywać zespół abstynencyjny. Objawia się on zaburzeniami snu, drgawkami oraz nadwrażliwością na światło i dźwięki. Zwykle taki dzieci mają obniżone lub wzmożone napięcie mięśniowe, a także kłopoty ze ssaniem.
Alkoholowy zespół płodowy – rozpoznanie
Brak jednoznacznego badania umożliwiającego dokładną diagnozę jest niestety problemem. Rozpoznanie głównie opiera się na identyfikacji charakterystycznych cech fizycznych oraz na uwzględnieniu ekspozycji płodu na alkohol w czasie ciąży. Konieczne jest także wykluczenie innych chorób, które mogą manifestować się podobnymi objawami. Istotne jest, aby specjalista przeprowadził dokładną ocenę, obejmującą szczegółowy wywiad dotyczący przebiegu ciąży, konsultację z genetykiem w celu wykluczenia wad genetycznych oraz ocenę psychologiczną.
Alkoholowy zespół płodowy – leczenie
To stan, który nie podlega pełnemu wyleczeniu. Leczenie wymaga spersonalizowanego podejścia do pacjenta oraz współpracy — zarówno ze środowiskiem pacjenta, jak i samym chorym. W procesie terapeutycznym kluczową rolę odgrywa wczesne rozpoznanie zespołu i jak najszybsze podjęcie odpowiednich działań.
Terapia jest ukierunkowana na łagodzenie objawów i dostosowana do konkretnych wad, z jakimi dziecko się urodziło. Oprócz interwencji mających na celu poprawę stanu fizycznego istotne jest również leczenie zaburzeń neurologicznych, behawioralnych i psychicznych, które często wymaga długotrwałych terapii.
Podsumowanie
Płodowy zespół alkoholowy to nieodwracalny zespół wad fizycznych, neurologicznych i behawioralnych. Rozwija się u dzieci na skutek toksycznego wpływu alkoholu podczas ciąży. Daje on szereg objawów, które są widoczne np. w wyglądzie dziecka.
*Zadbaj o siebie i swoich bliskich. Pakiety firmowe dają ci dostęp do kompleksowych usług medycznych. Ty i Twoi najbliżsi jesteście pod opieką i możecie liczyć na najlepszą pomoc medyczną.
Przeczytaj też:
- PMS – czym jest i jakie daje objawy?
- Zapalenie wyrostka robaczkowego – przyczyny
- Ostre zapalenie ucha środkowego – przyczyny i leczenie
- Swoboda Leczenia – Twój komfort i zdrowie w sezonie infekcji
- Egzema – czym jest i jakie daje objawy?
Źródła:
https://www.gov.pl/web/psse-szczecinek/zespol-fas-plodowy-zespol-alkoholowy
Wozniak J. R. i wsp., Diagnosis, epidemiology, assessment, pathophysiology, and management of fetal alcohol spectrum disorders, Lancet Neurol, 2019 Aug; 18(8), s: 760-770.
Leeanne D. i wsp. Fetal Alcohol Syndrome and Fetal Alcohol Spectrum Disorders, Am Fam Physician. 2017;96(8), s: 515-522.
