Cholesterol najczęściej kojarzy nam się jako coś złego. I słusznie, gdyż jego podwyższony poziom to zdecydowanie powód do niepokoju. Jest jednak cholesterol określany mianem dobrego. O co chodzi z tym podziałem i jak go rozumieć? Podpowiadamy.
Cholesterol – czym jest?
Cholesterol jest substancją tłuszczową, nierozpuszczalną w wodzie, więc w osoczu krwi transportowany jest w połączeniu ze specjalnymi białkami. Pełni on wiele funkcji w organizmie – np. budowanie błon komórkowych oraz produkcja hormonów i witaminy. Jego nadmiar jest bardzo szkodliwy dla zdrowia, gdyż może powodować zawała serca i udar mózgu.
Cholesterol – zły, czyli wysoki
Z pewnością wiele osób słyszało o podziale na dobry i zły cholesterol. Jest to oczywiście dość uproszczone nazewnictwo, jednak sens został zachowany, gdyż należy tu zwrócić uwagę na dwa rodzaje cholesterolu. Złym określimy cholesterol LDL, który powoduje budowanie w naczyniach krwionośnych blaszki miażdżycowe, dlatego też lepiej, jeśli jego poziom jest jak najniższy. W tym celu ustalono więc normy, w których skupiono się na grupach ryzyka:
- zdrowe osoby: do 115 mg/dl (3 mmol/l),
- chorzy z umiarkowanym ryzykiem: do 100 mg/dl,
- osoby z grup wysokiego ryzyka: do 100 mg/dl,
- osoby z grup bardzo wysokiego ryzyka: do 55 mg/dl (1,8 mmol/l).
Dobry cholesterol – HDL
Ten dobry cholesterol jest określany poprawnie jako HDL (high-density lipoprotein), Jest on odpowiedzialny za transport nadmiaru cholesterolu z tkanek i narządów do wątroby, gdzie są metabolizowane. Zapobiega to między innymi odkładaniu się cholesterolu na ściankach tętnic. Jego odpowiednie stężenie wynosi powyżej 45 mg/dl. Zbyt niski poziom HDL jest oczywiście szkodliwy dla zdrowia, gdyż nie może on pełnić funkcji przeciwmiażdżycowej.
Jak dbać o cholesterol?
Na stan poziomu cholesterolu, w tym także adekwatnych proporcji cholesterolu „szkodliwego” i „dobrego”, wpływa kilka elementów. Oprócz odstępstw genetycznych, zarówno jedno- jak i wielogenowych, oraz różnorodnych schorzeń (jak na przykład cukrzyca czy niedoczynność tarczycy), odpowiednia ilość poszczególnych frakcji lipoprotein we krwi jest zależna od trybu życia.
Elementy decydujące o zachowaniu właściwego profilu lipidowego obejmują:
- zbilansowana dieta – obfitująca w warzywa i owoce (co najmniej 200 g dziennie), a także błonnik, powinna obejmować ograniczone spożycie tłuszczów nasyconych, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego. Zaleca się zastąpienie ich tłuszczami zawierającymi wielonienasycone kwasy tłuszczowe, pochodzącymi np. z olejów roślinnych lub ryb. Istotne jest ograniczenie spożycia żywności typu fast food, soli kuchennej (do maksymalnie 5 g dziennie) oraz alkoholu.
- odpowiednia waga (BMI w granicach 18,5-24,9);
- rzucenie palenia;
- regularna aktywność fizyczna;
- nienarażanie się na stres.
Podsumowanie
Cholesterol dzielimy na HDL i LDL. Ten pierwszy jest tym dobrym, który chroni odkładaniem się cholesterolu na ściankach tętnic. Z kolei ostatni jest szkodliwy i jego wysoki poziom może prowadzić do zawału bądź udaru.
*Zadbaj o siebie i swoich bliskich. Pakiety firmowe dają ci dostęp do kompleksowych usług medycznych. Ty i Twoi najbliżsi jesteście pod opieką i możecie liczyć na najlepszą pomoc medyczną.
Przeczytaj też:
- Telekonsultacja medyczna – dlaczego warto wybrać ją w sezonie wzmożonej zachorowalności?
- Nadciśnienie tętnicze – przyczyny i objawy
- Przerost gruczołu krokowego – przyczyny i objawy
- Meningokoki – objawy i szczepienie
- Kolka wątrobowa – czym jest i jakie daje przyczyny?
Źródła:
https://upacjenta.pl/poradnik/cholesterol-dobry-i-zly-normy
https://med-24.com.pl/dobry-zly-cholesterol-co-musisz-o-nich-wiedziec-ldl-hdl
