Grzybica paznokci to bardzo kłopotliwa i nierzadko również wstydliwa przypadłość. Nietrudno zarazić się nią, np. korzystając z publicznych basenów, które cieszą się dużą popularnością w okresie letnim. Jej leczenie zwykle wymaga sporej cierpliwości i dyscypliny. Do zarażenia grzybicą może dojść również w innych miejsca niż tylko na basenie. Sprawdź, jakie objawy jej towarzyszą i miej pewność, że nie przywiozłeś niechcianej pamiątki z wakacji.
Grzybica paznokci – rodzaje
Grzybica paznokci to choroba o charakterze infekcyjnym. Wywoływana jest najczęściej poprzez dermatofity, drożdże oraz pleśnie. Ze względu na mechanizm zakażenia i obraz kliniczny, wyróżniamy:
- Dystalną i boczną podpaznokciową onychomikozę – jest to zdecydowanie najczęściej występująca odmiana grzybicy paznokci. Zwykle atakuje części dystalne oraz boki paznokcia. Dermatofity, wnikające w paznokieć, nadają mu charakterystyczny żółto-kremowy kolor. Za ich sprawą paznokieć jest kruchy, łamliwy i w dodatku rogowaciejący.
- Proksymalną (bliższa) podpaznokciową onychomikozę – najczęściej powstaje w wyniku urazu lub u osób cierpiących na cukrzycę bądź choroby autoimmunologiczne. Zakażenie pojawia się na obrąbku naskórkowym i dotyka najczęściej paznokci rąk. Za jego sprawą dochodzi do zbielenia proksymalnej części paznokcia, następnie do wykruszenia części płytki paznokciowej i do odsłonięcia rogowaciejącego łożyska.
- Powierzchowną białą onychomikozę – w tej postaci dochodzi do zainfekowania płytki paznokcia. Objawia się zwykle przebarwieniami i kremowobiałymi nalotami na paznokciach. Może pojawić się również postać czarna – zwykle na paznokciach stopy, ale do jej występowania dochodzi dość rzadko.
- Wewnątrzpłytkową onychomikozę – dochodzi do zaatakowania płytki paznokcia od strony wolnego brzegu. Charakterystyczne dla tej postaci jest złuszczenie i plamiste zabarwienie płytki.
- Całkowicie dystroficzną onychomikozę – w porównaniu do wyżej wymienionych rodzajów, ta postać ma charakter wtórny. Stanowi ona ostatni etap wspomnianych już postaci. Występuje u osób z przewlekłą kandydozą.
Grzybica paznokci – objawy
Grzybica zwykle atakuje tylko jeden paznokieć. Bardzo często objawy widoczne są na pierwszym lub ostatnim paznokciu stopy. Do jej charakterystycznych objawów należą:
- przebarwienia na paznokciach – mogą być białe, żółte, brązowe lub czarne,
- nieprzyjemny zapach,
- odkształcenia, pofałdowania lub zgrubienia,
- kruchość i łamliwość paznokci,
- odklejanie się paznokcia od łożyska,
- bolesność i zaczerwienienie wałów okołopaznokciowych.
Grzybica paznokci – czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka należy podzielić na miejscowe, środowiskowe i ogólnoustrojowe. Do czynników miejscowych zaliczymy:
- nadmierna potliwość,
- suchość skóry,
- zaburzenia ukrwienia kończyn,
- choroby skórne (np. łuszczyca zwykła czy liszaj płaski).
Natomiast do środowiskowych czynników należą:
- wilgotność i wysoka temperatura,
- korzystanie z publicznych kąpielisk, saun,
- noszenie obuwia wykonanego ze sztucznego tworzywa oraz skarpet nieprzepuszczających powietrza,
- nieodpowiednie nawyki higieniczne – współdzielenie ręcznika, zakładanie obuwia wypożyczonego, np. na kręgielni,
- przyjmowanie niektórych leków, jak antybiotyki,
- brak sterylizacji sprzętu w salonie manicure, pedicure, podologicznym.
Ogólnoustrojowe czynniki ryzyka obejmują zaburzenia immunologiczne, choroby endokrynne, tj. cukrzyca, niedoczynność tarczycy oraz czynniki jatrogenne.
Grzybica paznokci – leczenie
Leczenie onychomikozy jest trudnym i długotrwałym procesem. Niemniej odgrywa znaczącą rolę, gdyż nieleczenie grzybicy paznokci może doprowadzić do przykrych konsekwencji – bólu, kłopotów z poruszaniem, zniszczenia płytki paznokcia. W zwalczaniu grzybicy można zastosować leczenie miejscowe i pokryć zakażone miejsce specjalnym lakierem, żelem bądź maścią. Muszą to być jednak produkty, które zawierają składniki, takie jak: amorolfina, cyklopiroks, bifonazol.
Można również poddać się terapii ogólnej, która polega na zastosowaniu leków przeciwgrzybicznych z grupy pochodnych triazolu. Leczenie ogólne trwa zwykle kilka miesięcy.
Profilaktyka
W zapobieganiu rozwojowi (lub nawrotowi) grzybicy paznokci, pomagają odpowiednie nawyki higieniczne. Należy zawsze pamiętać o tym, żeby wycierać skórę do sucha i obserwować paznokcie stóp i dłoni. Niewskazane jest używanie cudzego obuwia, ręcznika czy nożyczek do paznokci. Pojawienie się jakichkolwiek niepokojących objawów – bólu czy przebarwień na płytce paznokcia, powinno skłonić nas do wizyty u specjalisty, który pomoże zdiagnozować chorobę i wdrożyć leczenie. Pamiętaj, że na konsultację medyczną może umówić się również telefonicznie – bez wychodzenia z domu.
Podsumowanie
Grzybica paznokci to choroba, z którą niełatwo toczyć bój. Jej leczenie jest czasochłonne i trudne, ale brak podjęcia działań może przynieść negatywne skutki. Uciążliwa przypadłość daje charakterystyczne objawy. Aby nie narazić się na zakażenia, należy unikać współdzielenia ręcznika, obuwia czy narzędzi do paznokci. Należy również pamiętać o tym, żeby podczas wizyty na basenie czy w saunie, nosić ochronne obuwie – np. klapki.
Źródła:
https://www.aptekagemini.pl/poradnik/zdrowie/jak-leczyc-grzybice-paznokci/,
Gradowicz B., Grzybica paznokci. Czynniki ryzyka, profilaktyka, metody leczenia i pielęgnacji, „Kosmetologia Estetyczna” 2019, nr 5, s. 599-602.
